Δημοσιεύτηκε σήμερα άρθρο στο Nature Nanotechnology που ανοίγει δρόμο για νέες μεθόδους συντήρησης έργων τέχνης από το Εργαστήριο Νανοτεχνολογίας και Προηγμένων Υλικών
Η πρωτοποριακή ιδέα της χρήσης γραφενίου ως προστατευτική ασπίδα στους πίνακες ζωγραφικής από την περιβαλλοντική υποβάθμιση δημοσιεύτηκε σήμερα (01.07.2021) σε περιοδικό με ένα από τους μεγαλύτερους δείκτες απήχησης παγκοσμίως, το Nature Nanotechnology. Η σημαντική αυτή μελέτη πραγματοποιήθηκε με την καθοδήγηση του καθηγητή Κώστα Γαλιώτη, στο εργαστήριο Νανοτεχνολογίας και Προηγμένων Υλικών στο Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (FORTH/ICE-HT), σε συνεργασία με το Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, και του Κέντρου for Colloid and Surface Science (CSGI) του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας. Στην εργασία αυτή συμμετείχαν ως συν-συγγραφείς η Μαρία Κωτσίδη, ο Δρ. Γιώργος Γκοργκόλης, η Δρ. Maria Giovanna Pastore Carbone, ο Δρ. Γιώργος Αναγνωστόπουλος, ο Γιώργος Πατεράκης, ο Δρ. Τάσος Μανίκας και ο Δρ. Γιώργος Τρακάκης (ΙΤΕ & Πανεπιστήμιο Πατρών) και η Δρ. Giovanna Poggi και ο καθηγητής Piero Baglioni από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας.
Προστασία έργων τέχνης με την χρήση πέπλων γραφενίου
Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην τέχνη υπόκεινται στην περιβαλλοντική υποβάθμιση, μετά από μακροχρόνια έκθεση στην υπεριώδη και ορατή ακτινοβολία, την υγρασία, και οξειδωτικούς παράγοντες. Τα πιο εμφανή αποτελέσματα αυτής της αποσύνθεσης είναι το ξεθώριασμα, το κιτρίνισμα και ο αποχρωματισμός, τα οποία καταλήγουν στην μη αναστρέψιμη αλλοίωση των έργων τέχνης, τα οποία αποτελούν την απαράμιλλη κληρονομιά της ανθρωπότητας. Τα βερνίκια που χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα στην προστασία έργων τέχνης, αποτελούν καταστρεπτικές λύσεις αφού η αφαίρεσή τους απαιτεί την χρήση διαλυτών που καταστρέφουν την επιφάνεια του έργου.
Στην ερευνητική αυτή δουλειά παρουσιάζεται, για πρώτη φορά, ότι η μεμβράνη γραφενίου μπορεί να εναποτεθεί σε πίνακες ζωγραφικής προσφέροντας προστασία από την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Το γραφένιο είναι ένα θαυματουργό νανοϋλικό, το οποίο ανακαλύφθηκε το 2004 από τους Geim και Novoselov από το Πανεπιστήμιο του Manchester (βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 2010), και έχει αποκτήσει ευρύ επιστημονικό ενδιαφέρον λόγω των εξαιρετικών του ιδιοτήτων. Το πέπλο γραφενίου που μελετήθηκε για την προστασία έργων ζωγραφικής είναι μια πολύ εύκαμπτη, διαφανής μεμβράνη που παράγεται σε μεγάλες διαστάσεις μέσω της τεχνικής της χημικής εναπόθεσης ατμών. Με βάση τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας αποδεικνύεται ότι η μεμβράνη αυτή είναι μη διαπερατή στην υγρασία, στους οξειδωτικούς παράγοντες και σε άλλους βλαβερούς ρύπους, ενώ ταυτόχρονα απορροφά την βλαβερή υπεριώδης ακτινοβολία. Χάρη σε αυτές τις ιδιότητες, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η επικάλυψη του γραφενίου μπορεί να αφαιρεθεί με ευκολία από τους πίνακες ζωγραφικής, το γραφένιο φαίνεται να είναι το ιδανικό υλικό για την προστασία των έργων τέχνης, κατά την έκθεση τους στα μουσεία και τις γκαλερί, αλλά και αποθήκευση και μεταφορά τους.
Το άρθρο στο Nature Nanotechnology:: (https://www.nature.com/articles/s41565-021-00934-z)
Περισσότερες πληροφορίες
Κώστας Γαλιώτης, Καθηγητής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών και συνεργαζόμενο μέλος ΔΕΠ του ΙΤΕ/ ΙΕΧΜΗ.
Τηλ: +30 2610-965236, email: galiotis@chemeng.upatras.gr